Zondvloed

Restanten beschaving van vóór zondvloed ontdekt in Zwarte Zee.

Het gaat om gekerfde boomstammen, planken en stenen werktuigen, alles ingebed in modder. Er is nog niets boven water. De expeditie, grotendeels gefinancierd door National Geographic, is onderdeel van een project om de kustwateren boven noordelijk Turkije af te speuren op restanten van menselijke nederzettingen ten tijde van de 'Zondvloed'. Die zou zo'n 7.000 jaar geleden hebben plaatsgevonden, toen na afloop van de laatste ijstijd het niveau van de Middellandse Zee zo sterk was gestegen dat het water door de (afgesloten) Bosporus brak en een zoetwatermeer veranderde in een zoute zee. Hierbij kwam de oorspronkelijke kustlijn onder water te liggen en moest de toenmalige bevolking vluchten.
Eerder al is de datering van de oude kustlijn uitgevoerd aan de hand van fossiele schelpen. Schaaldieren van een uitgestorven soort die in zoet water leefde zijn alle ouder dan 7.000 jaar, terwijl soorten die in zout water leefden alle minder dan 6.500 jaar oud zijn. Volgens sommigen gaat het hier om de Zondvloed zoals beschreven in het bijbelboek Genesis, maar ook de Grote Vloed uit het Babylonische epos Gilgamesj is genoemd.
Een tweede locatie, veelbelovend vanwege aangetroffen scherven keramiek, bevindt zich op ongeveer tien kilometer afstand.

De grote vloed.

Dit is de uitwerking die hoort bij videoband 87 van biologie.

5600 jaar voor Christus stroomde de toenmalige zoete Zwarte Zee via de Bosporus vol met zout water uit de Middellandse Zee.

125 jaar geleden probeerde Smith (British Museum) fragmenten van het Gilgamesj-epos te ontcijferen. Op tablet 11 stond een relaas over een overstroming dat veel overeenkomst vertoonde met het verhaal van Noach uit de christelijke bijbel. Zat er een basis in dit verhaal?

Walter Pitman (tektonische verschuivingen) en Bill Ryan (sedimantatiedeskundige) stelden 100 jaar later dezelfde vraag. Bijv. 6 miljoen geleden was de Middellandse Zee door verdamping een vlakte met nog enkele, maar dan sterk ingedampte zoutpoelen. De doorbraak bij Gibraltar vulde de M.Z. met zout water. In het Lamont Dorothy Lab. liggen enorm veel boormonsters uit alle delen van de wereld. Eén van de boorstukken ten oosten van Menorca laat op 1600 m diepte een echte NaCl-laag zien, een duidelijke indicatie dat de MZ was ingedroogd.

Is er sprake van een zondvloed dan moet je zoeken in het verhalengebied naar ook van die bassins met een nauwe ingang. Bijv. de Perzische Golf, de Rode Zee met een te grote flessenhals. De Zwarte Zee met de Bosporus bleek de beste kandidaat. De Z.Z. is in de laatste IJstijd door zeespiegeldaling geïsoleerd geraakt van de MZ.
Na de latere doorbraak van de Bosporus stroomde de ZZ vol met zout water en het lichtere zoetere water stroomde er weer uit. In de Bosporus is nog steeds de bovenstroom naar het Z. en de onderstroom (3 km/h) naar het N.

De ZZ is 1700 m diep en door het zwaardere zoute water onderin en het lichter water bovenin, kan de zee niet ademen. Men spreekt in veel boeken over de Zee des Doods.

Ross bracht de ZZ in kaart wat betreft afzettingen, structuur, planten en dieren. Uit boormonsters blijkt dat het een zoetwaterzee is geweest. De schattingen waren dat de zee ca 9000 jr. geleden volstroomde. Ook boormonsters geven een abrupte overgang van zoet naar zout. Vervolgens wordt door Dimitrov een oude kustlijn, met stranden en duinen, ontdekt op zo'n 110 m diepte. Aangezien die kustlijn nog zo duidelijk is moet er sprake zijn geweest van een plotseling stijgen van het water. C-14 dateringen leerden toen dat de catastrofe ca 9750 jr geleden moest zijn. De zee moest in korte tijd ca 45 á 110 m gestegen zijn.
Russen hebben in de Krim ook verzonken stranden aangetroffen, echter zij hielden er een ander verklaringsmodel op na. Zij zeiden dat 20.000 jr geleden de zoete ZZ op zijn laagst stond. Door het smelten van het poolijs vulde de ZZ zich geleidelijk totdat ca 8 á 9000 jr geleden er een verbinding met de MZ tot stand kwam. Het zoete water stroomt de MZ in en het zoute de ZZ. Het proces ging door tot zo'n 6000 jr geleden.

Contact met de Turkse collega's leerde dat de harde ondergrond van de Bosporus op een diepte van 80 á 100 m ligt. Vergelijkingen leerden dat er dan een waterval van 60 m moet zijn geweest.

Een exp. in 1993 vanwege de Tsjernobyl-straling, met seimische apparatuur leverde een doorsnede van de sedimentatie van de ZZ-bodem. Boormonsters gaven andermaal een abrupte overgang tussen zoetwatermodder en zoutwatermodder. Men vond zelfs immigrantschelpen uit de MZ in deze grenslaag. De zoetwaterklei, met droogtescheuren, bevatte nog wortels van de vegetatie. De ouderdom hiervan? Precies 7550 jaar oud. Binnen 30 jaar moet de ZZ zijn volgestroomd en wel 5600 (±100) jaar voor C. De waterval moet 1000x die van de Niagara zijn geweest en op het hoogtepunt is de ZZ-spiegel gestegen met 10 á 30 cm per dag. Hierdoor hebben mensen met hun hele hebben en houden moeten vluchten met een vaartje van zo'n km/dag en dat waarschijnlijk zo'n 100 á 200 dagen lang. Een ware verschrikking langs de oevers van de ZZ en de Donau-delta.

Deze laatste was een woongebied met natuurlijke irrigatie en wat zie je na deze zondvloed? In Mesopotamië begint men het systeem na te bootsen in een gebied wat anders nooit natuurlijk geïrrigeerd kon zijn. Fantasie? Waar vluchtte iedereen heen? Als je geen stranden met landbouw meer hebt, dan maar ontginnen en vaste woonplaatsen stichten. In 4 á 500 jaar zie je vaste bewoning en tarweverbouw opkomen. Vaste bewoning levert bewoningslagen op elkaar. Deze bulten noemen we tells (komt van het Arab. tall). Vanaf 5000 v.C. zien we tells overal opduiken.

Wat was globaal al bekend? Kurgan grafheuvels (zie Scythen)

Zie hiervoor JPCA Hendriks (1996). Prisma van de archeologie. Uitg. Spectrum. NUGI 644 of ISBN 90 274 3443 3.

M.v.g. G. Nevenzel.

Overzicht van onderwerpen.