Voortplanting

Twaalf menstruaties per jaar en stopweek
gevolg van
hardnekkig misverstand.

Is het slecht om de anticonceptiepil langdurig door te slikken?

Steeds meer meisjes en vrouwen die de pil gebruiken, slaan de stopweek over, zegt gynaecoloog Frans Roumen, en hij geeft ze groot gelijk. Doorslikken voorkomt ongemak en pijnlijke menstruaties en heeft geen enkel nadeel, zegt hij. Het Nederlands Huisartsen Genootschap overweegt dan ook de standaard over anticonceptie aan te passen.

Roumen, werkzaam in het Atrium medisch centrum in Heerlen, is specialist op het gebied van anticonceptie. 'De pil is ooit gemaakt met het idee dat vrouwen graag een maandelijkse bloeding krijgen', zegt hij. 'Dat zou hun een rein gevoel geven én de zekerheid dat ze niet zwanger zijn: Hij wijst erop dat vrouwen, voordat de pil werd uitgevonden, vaak heel weinig menstrueerden: ze waren zwanger of gaven borstvoeding. Vrouwen van nu zijn twaalf menstruaties per jaar normaal gaan vinden maar dat is het niet.'

Doorslikken van de pil verhoogt de betrouwbaarheid, zegt hij. 'Tijdens de pilpauze kan een follikel groeien en als je van de volgende strip een paar pillen vergeet, kan een ontsnappingsovulatie ontstaan.' Doorslikken voorkomt bovendien de klassieke premenstruele klachten als een opgeblazen gevoel. Vrouwen krijgen iets meer hormonen binnen, erkent hij, maar talloze studies wijzen uit dat dat geen kwaad kan.

Het afschaffen van de stopweek kan alleen meteen monofasische pil, die elke dag dezelfde hoeveelheid hormonen bevat. Mocht zich na een poosje toch een doorbraakbloeding voordoen, zegt Roumen, dan is het handig om een paar dagen te stoppen om de bloeding op gang te helpen.

Maar die baarmoeder moet toch schoon en het overslaan van een stopweek is toch tegennatuurlijk? Dat is een hardnekkig misverstand, aldus Roumen. 'De pil leidt tot een kunstmatige opbouw van slijmvlies, daar is niets natuurlijks aan.
Bij het doorslikken van de pil blijft de dikte van dat slijmvlies stabiel. Als je stopt, krijg je een onttrekkingsbloeding en dat bewijst niet dat je gezond bent maar alleen dat je een baarmoeder hebt die reageert op hormonen.'

Sperma heeft toch versierd DNA

Geplaatst op 6 juli 2009 door Nadine. Categorie Nieuws. (science palooza.nl)

Wanneer een zaadcel een eicel bevrucht, heeft de zaadcel weinig méér bij te dragen aan de nieuwe spruit dan het erfelijk materiaal van de vader. Je denkt misschien dat hetzelfde geldt voor de eicel, maar niets is minder waar. De eicel draagt naast het erfelijk materiaal van de moeder ook eiwitten en RNA bij aan de bevruchte eicel. Dit helpt het embryo door de eerste kritieke ontwikkelingsperiode heen. Een eicel kan dat allemaal makkelijk doen omdat zij zo groot is. Een zaadcel is zo klein, daar past geen overtollig eiwit meer bij.

Tot begin deze maand leek het er op dat zelfs waar het gaat om erfelijk materiaal, de zaadcel zich had ontdaan van alle onnodige versierselen. Dat idee moet nu op de schop.

Een korte introductie. Het DNA dat zich in elk van onze cellen bevindt is zo’n 20 meter lang. Om dat in een cel te passen die een diameter heeft die vele malen kleiner is, moet het DNA goed opgerold en ingepakt worden (zie Binas of Biodata). Dat brengt de nodige problemen met zich mee, want hoe beter ingepakt, hoe meer moeite het ook weer kost om het DNA uit te pakken wanneer dat nodig is.

Om de hele boel strak op te rollen bestaan er eiwitcomplexen die alles netjes inpakken en als DNA-opbergsysteem fungeren. Maar op commando kunnen deze complexen het DNA ook weer uitrollen en beschikbaar maken voor allerlei functies. Bijvoorbeeld als een gen nodig is omdat het bijbehorende genproduct geproduceerd moet worden. Eén van de manieren om met deze opbergsystemen te communiceren is door er een versiersel aan te plakken. Die versierselen bestaan uit bepaalde chemische veranderingen. Zo’n verandering kan ervoor zorgen dat er een stukje DNA wordt uitgepakt om gebruikt te worden. Het interessante is dat in veel gevallen deze veranderingen, net als gewone erfelijke informatie, overdraagbaar is van moeder- op dochtercel. Dit noemen we epigenetica, omdat het genetische informatie is bovenop (epi) de gewone erfelijke informatie.

Terug naar het sperma. In sperma is DNA nog beter opgeborgen dan in welke andere cel dan ook. In plaats van het normale opbergsysteem dat bestaat uit histonen, bestaat het opbergsysteem in sperma uit protamines. Dat zorgt ervoor dat de spermacel ultraklein en daardoor supersnel is. Protamines worden niet versierd. En daarmee was dus ook alle kans verkeken voor de spermacel om ‘epigenetische veranderingen’ bij te dragen aan de nieuwe spruit. Maar nu heeft een groep in Utah in de VS ontdekt dat er toch een paar histonen uitmaken van het opbergsysteem in sperma en dat die ook nog eens versierd worden (zie abstract hieronder). En dit gebeurt ook nog eens op belangrijke plekken. Namelijk op genen die nodig zijn tijdens de vroege ontwikkeling van embryo's.

Het lijkt er dus op dat sperma toch wat bijdraagt aan de vroege ontwikkeling van een embryo: versierd DNA, dat informatie geeft over waar het opbergsysteem geopend moet worden om DNA uit te pakken.

Abstract

Article
Nature advance online publication 14 June 2009

Distinctive chromatin in human sperm packages genes for embryo development Saher Sue Hammoud, David A. Nix, Haiying Zhang, Jahnvi Purwar, Douglas T. Carrell & Bradley R. Cairns
(Email: douglas.carrell@hsc.utah.edu en brad.cairns@hci.utah.edu)

Because nucleosomes are widely replaced by protamine in mature human sperm, the epigenetic contributions of sperm chromatin to embryo development have been considered highly limited. Here we show that the retained nucleosomes are significantly enriched at loci of developmental importance, including imprinted gene clusters, microRNA clusters, HOX gene clusters, and the promoters of stand-alone developmental transcription and signalling factors. Notably, histone modifications localize to particular developmental loci. Dimethylated lysine 4 on histone H3 (H3K4me2) is enriched at certain developmental promoters, whereas large blocks of H3K4me3 localize to a subset of developmental promoters, regions in HOX clusters, certain noncoding RNAs, and generally to paternally expressed imprinted loci, but not paternally repressed loci. Notably, trimethylated H3K27 (H3K27me3) is significantly enriched at developmental promoters that are repressed in early embryos, including many bivalent (H3K4me3/H3K27me3) promoters in embryonic stem cells. Furthermore, developmental promoters are generally DNA hypomethylated in sperm, but acquire methylation during differentiation. Taken together, epigenetic marking in sperm is extensive, and correlated with developmental regulators.

Effect zaadcel Stentor (2004).

Zaadcellen blijken tijdens de bevruchting toch meer te doen dan uitsluitend de helft van het DNA van de man aan het nieuwe wezen te geven.
De zaadcel brengt ook een hoeveelheid RNA in de eicel, schrijft G. Ostermeier (Wayne State University, Detroit) in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. Dit RNA is waarschijnlijk van belang om de eerste stappen in de groei van het embryo op gang te brengen. Deze vinding verklaart mogelijk waarom het klonen van cellen, waar geen zaadcel aan te pas komt, zo moeilijk lukt.

Wie wirkt Viagra? von Thomas Liesen (2003).

Damit eine Erektion entsteht, muss im Körper eine komplizierte Signalkaskade in Gang kommen. Sinnliche Reize aktivieren zunächst das limbische System im Gehirn, das auch für Gefühle zuständig ist. Von dort werden Nervensignale über viele Verschaltungen in den Körper weitergeleitet.
An den Nervenenden wird der chemische Botenstoff Stickoxid (NO) ausgeschüttet. Er aktiviert ein Eiweiß, die so genannte Guanylatzyklase. Dieses Eiweiß produziert dann den für die Erektion entscheidenden Botenstoff, ein Phosphat. Wenn ausreichend Botenstoff in den Zellen vorhanden ist, erweitern sich die Arterien im Penis und das Blut strömt ein. Durch den aufgebauten Druck werden die Venen abgebunden (een volle blaas kan ook dit effect geven). Das Blut wird nur verlangsamt wieder aus den Schwellkörpern abgeleitet. Der Penis erigiert.

Viagra fördert die Penisdurchblutung

Damit dieser Zustand auch wieder ein Ende finden kann, gibt es ein Gegenspieler-Eiweiß, das Enzym Phosphodiesterase (PDE). Es zerstört den Botenstoff im Penis. Die Arterien schließen sich, der Druck im Penis lässt nach, die Erektion schwindet.
Viagra greift nun genau dort ein. Es ist nämlich ein so genannter PDE-Hemmer. Viagra verhindert, dass der Botenstoff abgebaut wird. Dadurch verbessert sich die Penisdurchblutung bei rund 70 Prozent der Patienten.
Ähnlich wirken zwei weitere Medikamente, die seit Anfang dieses Jahres zugelassen sind: Levitra und Cialis.

Viagra wirkt nicht immer

Allerdings wirkt Viagra nicht bei allen gleich gut. Und es führt bei manchen Patienten zu einem Abfall des Blutdrucks, was schwere Kreislaufprobleme nach sich ziehen kann.
Forscher der Uniklinik Essen sind jetzt dem Geheimnis auf die Spur gekommen, warum Viagra so unterschiedlich wirkt. Ein Gen mit dem Namen GNB 3 erwies sich als entscheidend. Rund 10 Prozent aller Männer tragen dabei eine besondere Genvariante: Sie bewirkt, dass die Potenzpille mit über 90 Prozent Sicherheit wirkt. Allerdings scheint ausgerechnet diese Genausstattung gleichzeitig besonders empfindlich für Kreislaufprobleme zu machen. Die Forscher wollen jetzt einen Gentest entwickeln, der zumindest bei Risikopatienten den Einsatz von Viagra vorhersagbarer macht.

Ein Brechmittel als Potenzpille

Eine weiteres Medikament, das bei Potenzstörungen verabreicht wird, ist Apomorphin. Es ist seit langem kurioserweise als Brechmittel bekannt. In niedrigen Dosen aufgenommen wirkt es als Botenstoff an Nervenendigungen. Es ähnelt in seiner Struktur dem natürlichen Botenstoff Dopamin und stimuliert direkt das Erektionsszentrum im Gehirn. Apomorphin wirkt allerdings nicht so zuverlässig wie Viagra, hat aber auch weniger schwere Nebenwirkungen.
Für beide Medikamente gilt: Sie sind keine Aphrodisiaka*. Wer keine Lust verspürt, hat weder mit Viagra noch mit Apomorphin eine Chance.

* afrodisiacum - middel dat sexuele fantasie en verlangen opwekt.

M.v.g. G. Nevenzel.

Overzicht van onderwerpen.