Anticonceptie

Edinburg University. Mannenpil 100% effectief in het stopzetten van de spermaproductie. Geen bijwerkingen.

Als je de pil niet wilt.
Door Tanja Olyslager in de Stentor van 22 juni 2004, p. 1 WEL.

In Nederland slikken 1,6 miljoen vrouwen de anticonceptiepil. Dit aantal daalt behoorlijk. Volgens de Stichting Farmaceutische Kengetallen zijn vanaf 1 januari van dit jaar ruim 160.000 gebruiksters gestopt met het slikken van de pil, een daling van tien procent. Belangrijkste reden is volgens de onderzoekers dat dit anticonceptiemiddel niet meer door ziektekostenverzekeringen wordt vergoed aan vrouwen boven de 21 jaar.

Sommige ziektekostenverzekeraars hebben echter besloten om de pil nog wel te vergoeden of voor een deel. En verder hangt het er ook vanaf of je wel of niet aanvullend verzekerd bent. Maar over het algemeen zal de gebruikster zelf voor een deel van de kosten voor anticonceptie moeten opdraaien.

Dat veel vrouwen daarom voor een ander anticonceptiemiddel dan de pil kiezen is te begrijpen. De pil is het meest betrouwbare anticonceptiemiddel. Maar je moet er wel aan denken om hem elke dag te slikken. Sommige vrouwen vergeten dat regelmatig, met alle gevolgen vandien. Nu de pil toch niet meer wordt vergoed, kunnen ze ook voor een andere vorm van anticonceptie kiezen.

STAAFJE
Om er voor te zorgen dat je niet zwanger wordt, zijn er verschillende mogelijkheden, zoals
de hormonale,
de intra-uteriene,
de definitieve,
de natuurlijke en de klassieke methodes.
Ook kun je zogenaamde barrièremiddelen gebruiken.

De pil maakt deel uit van de hormonale methode. Maar er zijn meer anticonceptiemiddelen die op basis van hormonen werken.
Zoals de Mirena, een hormoonhoudend spiraaltje dat in de baarmoeder wordt geplaatst. Het spiraaltje bevat in plaats van koper (bij het gewone spiraaltje) een staafje dat het hormoon progestageen afgeeft. Dit hormoon zorgt ervoor dat de binnenzijde van de baarmoeder dun wordt en het slijmvlies onvoldoende wordt opgebouwd zodat er geen bevrucht eitje kan innestelen. Dit middel is net zo betrouwbaar als de pil. En het heeft een paar belangrijke voordelen. Zo kan het vijf jaar in de baarmoeder blijven zitten, wordt de menstruatie veel minder hevig en werken de hormonen puur plaatselijk in de baaroeder. Nadeel is dat het plaatsen van de Mirena pijnlijk kan zijn voor vrouwen die nog geen kind hebben gebaard.

DUN STAAFJE
Implanon is een anticonceptiemiddel waar de laatste jaren veel ophef over is geweest. Het is een heel dun staafje dat hormonen afgeeft die de eisprong onderdrukken. Door de arts wordt het aan de binnenkant van de bovenarm geïmplanteerd en daar kan het drie jaar blijven zitten. Als het goed is, kan de vrouw niet zwanger worden. Toch bleek de afgelopen jaren een aantal in verwachting te zijn. Dat kwam omdat ze helemaal geen staafje in hun arm hadden zitten. Implanon was in de injectiespuit achtergebleven. Dat is dus tevens het grote nadeel van dit middel. Als het goed is, kun je het staafje voelen. Maar soms is dat niet het geval. Dan weet je dus niet zeker of het staafje wel of niet is ingespoten. Maar als het wel goed is geplaatst, is het een betrouwbaar anticonceptiemiddel.

De nieuwste ontwikkelingen op het gebied van hormonale anticonceptie zijn de vaginale ring (sinds een jaar op de markt) en de hormoonpleister (sinds zes maanden verkrijgbaar). De vaginale ring, ook wel Nuva-ring genoemd, is een hormoonhoudende kunststoffen ring die je diep in de vagina moet schuiven. Daar geeft het hormonen af die je drie weken lang beschermen tegen een zwangerschap. Daarna moet je hem eruit halen en word je ongesteld. Na een week gebruik je dan een nieuwe ring.

De anticonceptiepleister, officieel de Evrapleister, plak je op je bil, of op een andere plek op je lichaam. Na een week moet ie vervangen worden door een nieuw exemplaar. De hormonen worden via de bloedvaten van de huid door het lichaam verspreid. Het plakvermogen van de pleister is uitgebreid getest. Hij laat niet los tijdens douchen, sporten of een saunabezoek. Zowel de vaginale ring als de hormoonpleister zijn net iets onbetrouwbaarder dan de pil.

Het klassieke koperhoudende spiraaltje is een intra-uteriene (geplaatst in de baar- moeder) anticonceptiemethode. Het koper zorgt ervoor dat de zaadcel zodanig verandert dat hij niet meer in staat is een rijpe cel te bevruchten. Dit spiraaltje kan vijf jaar blijven zitten. Nadeel is dat de plaatsing pijnlijk kan zijn. Ook zijn de menstruaties vaak heviger en duren ze langer dan normaal. Vandaar dat dokters vrouwen die voor een spiraaltje kiezen, vaak de Mirena aanraden en niet het koperhoudende spiraaltje.

Paren die geen kinderen meer op de wereld willen zetten, kunnen kiezen voor definitieve anticonceptie, oftewel sterilisatie. In Nederland zijn bij 50 procent van de paren boven de 35 jaar één of beide partners gesteriliseerd. Dit is het hoogste percentage ter wereld.
Sterilisatie van de man wordt ook wel vasectomie genoemd. In tegenstelling tot bij vrouwen vindt de sterilisatie van de man poliklinisch plaats. Onder plaatselijke verdoving snijdt de uroloog beide zaadleiders door, knipt er een stukje vanaf en zet op beide leiders een hechting. Toch is het niet zo dat je dan direct al onvruchtbaar bent. Een gesteriliseerde man moet eerst dertig zaadlozingen afwachten, voor hij onbeschermd kan vrijen.
Sommige vrouwen kiezen voor een chirurgische ingreep. Ze laten zich steriliseren direct nadat er een keizersnede heeft plaatsgevonden. Aan beide kanten haalt de gynaecoloog dan een stukje eileider weg (salping-emphraxis).

FILSHIECLIP
De meeste vrouwen worden echter gesteriliseerd door middel van een filshieclip. Via een kijkoperatie in de buik brengt de vrouwenarts een titaniumclip om de beide eileiders aan zodat er geen eicel of zaadcellen meer doorkunnen.
Toch is deze methode niet honderd procent betrouwbaar. Er kunnen drie dingen fout gaan. In plaats van op de eileider wordt de clip per ongeluk op een baarmoederband geplaatst, of de gynaecoloog pakt wel de eileider, drukt de clip dicht, maar die gaat weer open nadat de kijkoperatie is uitgevoerd. Of er ontstaat een fistel. Dat is een kanaaltje rondom de eileider met de clip erop. Het zaadje en de eicel kunnen dan toch nog via de fistel door de eileider. Dit gebeurt allemaal heel sporadisch, maar het kan wel.

ONTHOUDING
Krijgt de man of vrouw op den duur toch spijt van de sterilisatie, dan kunnen ze kie- zen voor een hersteloperatie. Vrouwen hebben daarna 85 procent kans dat ze opnieuw vruchtbaar zijn. Mannen hebben 80 procent kans als de hersteloperatie binnen vijf jaar plaats vindt, 20 tot 60 procent als de operatie later plaats vindt.

Heb je als vrouw een zeer regelmatige cyclus van 28 dagen en wil je geen andere middelen gebruiken, dan kun je kiezen voor de natuurlijke anticonceptiemethode. Periodieke onthouding is er een voorbeeld van. Je vrijt dan niet tussen de dertiende en de zeventiende dag van de cyclus (De eerste menstruatiedag van de laatste menstruatie is dag één). Tijdens deze dagen vindt er namelijk een eisprong plaats. Wil je niet zwanger worden, dan is gemeenschap in die periode af te raden.
Heb je een langere of een kortere cyclus, of een onregelmatige dan weet je vaak niet wanneer de eisprong precies plaats vindt. Om te weten wanneer dat gebeurt, kun je kiezen om elke dag voor het opstaan de temperatuur op te nemen.
Wanneer ergens in het midden van de cyclus de temperatuur met 0,2 of 0,3 graden Celsius stijgt, was er een eisprong. Vanaf de tweede dag met een verhoogde temperatuur is een zwangerschap niet meer mogelijk.
Deze methodes zijn het meest betrouwbaar als je een zeer regelmatige cyclus hebt. Heb je die niet, dan loop je zeker risico in verwachting te raken.

Barrièremiddelen kunnen ook een zwangerschap voorkomen. Ze verhinderen dat de zaalcellen de baarmoedermond bereiken.
Condooms zijn daarbij het meest gebruikte middel. Sinds een aantal jaren is er ook een vrouwencondoom op de markt. Wordt een gewone condoom op de penis van de man geschoven, de vrouwencondoom moet in de vagina worden aangebracht.
Ook kun je als vrouw een pessarium gebruiken als anticonceptiemiddel. Het is een rubberen ring die je diep in de schede, tegen de baarmoedermond aanduwt voor de geslachtsgemeenschap. Nieuw op de markt is de femcap. Dit is een siliconen kapje dat net als het pessarium op de baarmoedermond wordt geplaatst.
Barrièremiddelen zijn het meest betrouwbaar als ze in combinatie met een zaaddodende pasta worden gebruikt. Voordeel van deze middelen zijn dat ze de natuurlijke cyclus van de vrouw niet veranderen. Nadeel is dat het aanbrengen ervan storend kan zijn in het liefdesspel.

Als laatste is er nog de klassieke anticonceptiemethode. Je doet dan bijvoorbeeld aan abstinentie. Dat wil zeggen: je besluit om geen geslachtsgemeenschap meer te hebben. Of je kiest voor de coïtus interruptus, de man haalt voor het klaarkomen zijn penis uit de vagina. Deze methode is erg onbetrouwbaar. Want hoeveel mannen zijn er in staat om vlak voor de zaadlozing te denken: "Ah, nu moet ik er uit?"
Ook kunnen er in het voorvocht, dat voor de zaadlozing wordt afgescheiden zaadcellen zitten.

HORMOON
Een betrouwbaardere klassieke methode is de lacatatie amenorroe. Vrouwen die volledige borstvoeding geven zijn verminderd vruchtbaar. Door de zuigreflex van de baby produceert de kraamvrouw het hormoon prolactine, een hormoon dat er voor zorgt dat de eisprong wordt stilgelegd. Het punt is echter dat wanneer vrouwen de borstvoeding afbouwen, je niet weet wanneer de eisprong terug gaat komen. Alleen bij volledige borstvoeding is dit dus een betrouwbare methode.

Al met al blijft de pil toch het handigste en betrouwbaarste anticonceptiemiddel. Het is ook het meest gebruikte anticonceptiemiddel. Je neemt elke dag een pilletje en verder heb je er geen omkijken meer naar. Maar als je geen pil meer wil, dan is Mirena het beste voorbehoedmiddel.

Meer informatie over anticonceptie:
www.anticonceptie-online.nl,
www.anticonceptietest.nl,
www.anticonceptie.nl.

M.v.g. G. Nevenzel.

Overzicht van onderwerpen.