Achternamen op Z

Zafer: Turkse familienaam met de betekenis 'overwinning'. Van tu. zafer 'overwinning, triomf, zegepraal, victorie'.

Zaman: Turkse familienaam met de betekenis 'de tijd'. Van tu. zaman 'tijd'. Zaman gösterir, 'de tijd zal het leren'.

Zamani: Turkse familienaam met de betekenis '(kind) van zijn tijd'. Van tu. zaman 'tijd'.

van der Zande: Zie Zandman.

Zandman: Adresnaam van een voorvader die woonde in of bij een 'zandige streek'. Vanwege de vele zandige streken zijn er ook veel gehucht en plaatsnamen m.b.t. 'zand' (zie Pott) en is de familienaam ook als herkomstnaam mogelijk.

Zandmanis: Letse (en. Latvian) mansnaam (vr. is Zandmane met resp. de betekenis 'zoon van Zandman / dochter van Zandman'). Zou op de tochten van de Rusluie uit Vriezenveen een Zandman zich in Letland hebben gevestigd?
A Latvian mansname (fem. Zandmane) resp. meaning 'the son / daughter' of Zandman. Is there a possibility that in the trade between Vriezenveen (The Netherlands) and St. Petersburg a Zandman settled in Latvia?

Zandwijk: Herkomstnaam van een voorvader uit 'Zandwijk'. Welke plaats Zandwijk bedoeld wordt moet de genealogie uitwijzen. Voorbeelden zijn: Zandwijk bij Almkerk (NB), bij Tiel (Ge), bij Leek (Gr), bij St. Kruis (Zl). Misschien is er nog wel een wijk 'nederzetting' bij een 'zand' te vinden.

Zarife, Zarifi: Turkse familienaam met de betekenis 'de galante'. Van tu. zarif 'elegant, bevallig'.

Zeijpveld: zie (van) Sijpveld.

Zevenhoeken: Adresnaam (z.a.) van een voorvader die woonde op of bij een grondstuk met 'zeven hoeken'. Er zijn heel veel geografische namen met 'zeven' in Nederland. Zo zou het ook een fout geschreven herkomstnaam bij Zevenhoven, Woerden (ZH) kunnen zijn.

Zeybek: Turkse familienaam met de betekenis 'de held'. Van tu. zeybek 'dapper man, held'.

Zielhuis: Adresnaam van een voorvader die woonde bij een zijl, ziel 'afwateringssluis'. Van de 49 geturfde personen wonen er 26 in de regio Wezep (13), Zwolle (7), Apeldoorn (5) en Hattem (2). Ofschoon aan de andere kant van de IJssel gesitueerd is de naam mogelijk aan de boerderij 't Zielhuis' aan de N337, even ten noorden van de bebouwde kom van Wijhe, ontleend.

Zieverink: patroniem bij de voornaam Sievert. Het saksische ink heeft dezelfde waarde als het frankische ing en betekent 'zoon van, nakomeling, afstammeling' en in dit geval van Sievert, een roepnaam voor 'Siegfried'. Vandaar dat ook de familienaam Sieverink voorkomt.
Het is een tweestammige germaanse naam met de delen sigi 'zege, overwinning' en fried 'vrede', dit is bescherming, veiligheid. De betekenis is dus ongeveer: 'beschermer van de overwinning'.
Er was een erf in Hasselo, een dorpje dat nu is opgeslokt door Hengelo (Ov), dat in 1385 Ziverding heette.

Zirai: Turkse familienaam met de betekenis 'van de boer'. Van tu. zirai 'agrarisch'.

Zoetbrood : een gereduceerde beroepsnaam van een zoetbroodbakker die tot familienaam is geworden.

Zomer: 1. Een gereduceerde beroepsnaam, die een verkorting is van het mnl. somercnecht 'de knecht bij een pakpaard of somer'. Dit mnl. woord kent de varianten zomer, sommer, seumer, summer. Het betekent als eerste 'lastdier, pakpaard' en als tweede 'wat op het lastdier geladen wordt' (het kan dan ook 'koffer' betekenen).
Een someren is een maat voor verschillende koopwaren zoals vis, zout, koren.
2. De voorvader heeft zijn vaste achternaam in de zomer aangenomen.
3. Beroepsnaam van een kuiper die kuipen afzoomt, van hoepels voorziet.

Zondervan: In de tijd van het aannemen van een vaste achternaam in plaats van de patronymische, trachten veel personen hun naam wat status mee te geven door de toevoeging "van". Deze voorvader was duidelijk niet van dat type en wilde daar ook duidelijk blijk van geven. Hij was kennelijk ook van gedachte dat deze 'Franse fratsen' wel snel zouden overwaaien en men terug zou vallen op de patronymische naamgeving. Nee, dus! Het is evenwel een florerend nageslacht geworden. Uit de telefoonlijst van 1996 onttrok ik globaal deze aantallen. 

	122x NH      10x NB      7x Dr
	105x ZH       5x Li    120x Fr
 	 33x Ut      16x Gl     13x Gr
	 14x Zl      20x Ov
Het lijkt daarmee een overwegend Fries - West-Friese naam.

Zonnenberg: Optimistische adresnaam. Een voorvader die woonde bij een veel door de zon beschenen heuvel (bergen komen in het algemeen niet voor in Ned.) en deze omstandigheid tot familienaam koos.

Zorlu: Turkse familienaam met de betekenis 'invloedrijk'. Van tu. zorlu 'sterk, invloedrijk'.

Zumpolle: Duitse adresnaam van een voorvader die woonde zum (bij) een polle (poel). Polle stamt van het mndu. pōl, pūl 'poel, een met water gevulde ondiepte; staand, vies water'.

Zwaag, van der: familienaam stammend van de Ingweoonse (van het oude Nederlandse kustdialect) veldnaam sweach, zwaag 'veeweide'; zie Gaast.

Zwaagstra: Herkomstnaam van een voorvader uit Zwaag (Fr) of adresnaam van een voorvader die woonde bij of op een sweach 'veeweide'; zie -stra.

Zwamborn: Herkomstnaam van een voorvader uit het plaatsje Schwamborn in het Rheinland (Du). In Nederland wonen de meesten met de naam Zwamborn in het gebied van Schiedam en Vlaardingen. Kennelijk zijn zij Rijn-afwaarts gezakt.

Zwerus, Swerus: Zuid-Hollandse naamvorm die patroniem staat bij de roepnaam 'Sweder'. Een tweestammige germaanse naam met de delen swid 'snel' en her 'leger'.

Zwierzinsky: Tsjechische naam voor een nakomeling van een voorvader die woonde bij of werkte in een dierentuin (dan wel in een stoeterij).
Tsjechisch -sky of Pools -ski betekende oorspronkelijk 'behorend tot' en was meestal gekoppeld aan roepnamen, maar ook plaatsnamen: Baranowski 'degene uit Baranow'. Tenslotte werd dit suffix zo algemeen dat het de functie verkreeg om er simpelweg familienamen mee aan te duiden.
Po. zwierzyniec 'diergaarde (stoeterij)', vgl. po. zwierz 'wild dier'.

Inleiding + letteroverzicht